دزموند توتو از نیم قرن مبارزه با آپارتاید تا برنده جایزه صلح نوبل

خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: «دزموند توتو» اسقف اعظم کشور آفریقای جنوبی و دارنده جایزه صلح نوبل در سن ۹۰ سالگی درگذشت؛ وی یکی از رهبران مبارزه با آپارتاید و گسترش دهنده صلح در جوامع بین‌المللی به شمار می‌رود.

اسطوره سیاهپوست آفریقایی روز یکشنبه ۲۶ دسامبر ۲۰۲۱ پس از حدود نیم قرن مبارزه با آپارتاید و نابرابری از دنیا رفت؛ در همین راستا دولت آفریقا جنوبی یک هفته عزای عمومی در سراسر این کشور اعلام نمود.

رئیس‌جمهور «سیریل رامافاسو» روز یکشنبه گفت: «درگذشت اسقف اعظم دزموند توتو فصل دیگری از سوگواری برای ملت ما در وداع با نسلی برجسته از آفریقای جنوبی است، که به ما یک آفریقای آزاد شده را ارث داده‌اند».

از یکشنبه تا زمان خاکسپاری یعنی روز شنبه، شهرهای آفریقای جنوبی شاهد اجتماعات زیادی در جهت یادبود دزموند توتو می‌باشد؛ گروهی از عزاداران با تنوع قومیتی روز یکشنبه در «کیپ تاون» جمع شدند، تاج گل‌های خود را در کلیسای این شهر قرار دادند تا برای آخرین بار به کشیش ۹۰ ساله «آنگلیکن» ادای احترام کنند.

«واصل ابویوسف» عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین، از توتو به عنوان یکی از بزرگترین حامیان آرمان فلسطین» یاد کرد و گفت: او همیشه از حقوق فلسطینی‌ها برای به دست آوردن آزادی دفاع می‌کرد و اشغال سرزمین‌های فلسطین و آپارتاید را محکوم می‌کرد این اتفاق با واکنش‌های زیادی از مجامع مختلف جهانی همراه بود؛ دبیرکل سازمان ملل متحد با انتشار پیامی، درگذشت این شخصیت آفریقایی را ناراحت کننده اعلام کرد.

پیام‌های زیادی از جانب کشورهای مختلف از جمله مکزیک، انگلستان، ایالت متحده آمریکا، فرانسه، نروژ، اتحادیه اروپا و کشورهای آفریقا منتشر شد؛ این درحالی است که بخش عظیمی از مبارزات دزموند توتو علیه استعمار و آپارتایدی بوده است که برخی از همین کشورها، پرچمدار آن در قاره آفریقا محسوب می‌شدند.

«واصل ابویوسف» عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین، از توتو به عنوان «یکی از بزرگترین حامیان آرمان فلسطین» یاد کرد و گفت: «او همیشه از حقوق فلسطینی‌ها برای به دست آوردن آزادی دفاع می‌کرد و اشغال سرزمین‌های فلسطین و آپارتاید را محکوم می کرد».

همچنین پایتخت آفریقای جنوبی میزبان نمایندگانی از ادیان مختلف می‌باشد که برای شرکت در مراسم خاکسپاری و یادبود دزموند توتو در این کشور گرد هم آمده‌اند.

دزموند توتو در سال ۱۹۳۱ در شهر کوچکی متولد شد. در جوانی به کلیسای انگلیکن پیوست. با گذشت زمان، ادامه تحصیلات خود را در لندن ادامه داد.

با شروع اعتراضات علیه آپارتاید وی با بیان دیدگاه‌های خود با این طرح به شدت مخالفت کرد و مبارزات خود را علیه این دست از قوانین گسترش داد؛ دزموند توتو پس از آن که به عنوان اولین رئیس کلیسای انگلیکن سیاهپوست ژوهانسبورگ انتخاب شد توانست هیئتی از رهبران کلیسا را رهبری کند، فعالیتی که در ادامه منجر به زندانی شدن توتو شد.

دزموند توتو سال ۱۹۸۴ به علت تلاش‌هایش برای پایان دادن به حکومت اقلیت سفیدپوست، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد؛ اقداماتی که عاری از خشونت بوده و با پشتوانه مردمی و دینی انجام می‌گرفت.

در نهایت در سال ۱۹۹۱ قوانین آپارتاید و محدویت‌های نژادپرستانه لغو شد. توتو اصطلاح «ملت رنگین کمان» را برای توصیف گردهمایی نژادهای مختلف در آفریقای جنوبی پس از آپارتاید به کار برد، زمانی که ماندلا در اولین انتخابات دموکراتیک این کشور در رأس کنگره ملی آفریقا قرار گرفت.

در سال ۱۹۹۴ ماندلا از توتو می‌خواهد که ریاست کمیسیون حقیقت و آشتی را که برای مقابله با آنچه در دوران آپارتاید روی داده بود بر عهده بگیرد؛ این کمیسیون در جهت تحقیق درباره نقض حقوق بشر، ارائه حمایت از قربانیان و بررسی دقیق درخواست‌های عفو مرتکبان نقض‌های گذشته فعالیت می‌کرد.

از همان سال تاکنون دزموند توتو در پی گسترش صلح میان کشورهای مختلف به فعالیت می‌پرداخت. او همواره رفتار رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها، جنگ تحت رهبری ایالات متحده در عراق و تندروهای کلیسای خود را مورد سرزنش قرار می‌داد.

علیرغم اینکه نقدهای زیادی بر برخی فعالیت‌های وی از جمله انعطاف بیش از حد در برخورد با ناقضان حقوق بشر در آفریقای جنوبی مطرح است اما وی به عنوان قهرمان قاره آفریقا الهام بخش تحرکات استقلال طلبانه زیادی بوده است.

امیررضا نعمتی